Hạnh phúc là một trạng thái cảm xúc đặc trưng được tạo bởi cảm giác vui vẻ, hài lòng, mãn nguyện và viên mãn. Hạnh phúc có nhiều định nghĩa khác nhau, nhưng nó thường được biết đến là những cảm xúc tích cực và sự hài lòng trong cuộc sống.
Khi hầu hết mọi người nói về hạnh phúc, họ có thể đang nói về cảm giác của họ trong thời điểm hiện tại, hoặc họ có thể đang đề cập đến cảm giác hơn là về cách họ cảm nhận cuộc sống nói chung.
Hạnh phúc là một thuật ngữ với ý nghĩa rộng, các nhà tâm lý học và các nhà khoa học xã hội khác thường sử dụng thuật ngữ ‘hạnh phúc chủ quan’ khi họ nói về trạng thái cảm xúc này. Đúng như tên gọi, hạnh phúc chủ quan có xu hướng tập trung vào cảm xúc cá nhân tổng thể của một cá nhân về cuộc sống của họ trong hiện tại.
Có hai thứ cấu thành nên hạnh phúc là:
Sự cân bằng của cảm xúc: Mọi người đều trải qua các cung bậc cảm xúc, tình cảm và tâm trạng. Trong đó có cả tích cực và tiêu cực. Hạnh phúc thường liên quan đến việc trải nghiệm nhiều cảm giác tích cực hơn là tiêu cực.
Sự hài lòng trong cuộc sống: Điều này liên quan đến mức độ bạn cảm thấy hài lòng với các phương diện khác nhau trong cuộc sống bao gồm các mối quan hệ, công việc, thành tích và những thứ khác mà bạn cho là quan trọng.
Làm thế nào để biết nếu bạn hạnh phúc
Mặc dù quan điểm về hạnh phúc có thể khác nhau giữa mỗi người, nhưng có một số dấu hiệu chính mà các nhà tâm lý học đã chỉ ra khi đo lường và đánh giá mức độ hạnh phúc.
Một số dấu hiệu chính của hạnh phúc bao gồm:
Cảm giác như bạn đang sống cuộc sống mà bạn muốn.
Cảm thấy rằng các điều kiện của cuộc sống của bạn là tốt.
Cảm thấy rằng bạn đã hoàn thành (hoặc sẽ hoàn thành) những gì bạn muốn thực hiện trong cuộc sống
Cảm thấy hài lòng với cuộc sống của bạn
Cảm thấy tích cực nhiều hơn tiêu cực
Hạnh phúc không phải là trạng thái hưng phấn liên tục. Thay vào đó, hạnh phúc là một cảm giác tổng thể trải qua những cảm xúc tích cực hơn những cảm xúc tiêu cực.
Những người hạnh phúc ngay cả khi phải đối mặt với sự khó chịu, họ vẫn có một cảm giác lạc quan tiềm ẩn rằng mọi thứ sẽ trở nên tốt đẹp hơn, rằng họ có thể đối phó với những gì đang xảy ra và rằng họ sẽ có thể cảm thấy vui vẻ trở lại.
Các hình thức thể hiện sự hạnh phúc
Có nhiều cách nghĩ khác nhau về hạnh phúc. Ví dụ, nhà triết học Hy Lạp cổ đại Aristotle đã phân biệt hai loại hạnh phúc khác nhau: hedonia và eudaimonia.
Hedonia: Loại hạnh phúc này bắt nguồn từ niềm vui. Nó thường được kết hợp với các hành động mà con người cảm thấy tốt như chăm sóc bản thân, thực hiện mong muốn, trải nghiệm sự thích thú và cảm giác hài lòng.
Eudaimonia: Loại hạnh phúc này bắt nguồn từ việc tìm kiếm đức hạnh và ý nghĩa. Nó chứa đựng cảm giác rằng cuộc sống của bạn luôn có ý nghĩa, giá trị và mục đích. Mọi người sẽ luôn cảm nhận rằng phải hoàn thành trách nhiệm, đầu tư vào các mục tiêu dài hạn, quan tâm đến những lợi ích của người khác và sống theo lý tưởng cá nhân.
Hedonia và eudemonia ngày nay thường được biết đến nhiều hơn trong tâm lý học với sự định nghĩa là niềm vui và ý nghĩa.
Nghiên cứu cho thấy những người hạnh phúc có xu hướng xếp hạng khá cao về mức độ hài lòng trong cuộc sống theo chủ nghĩa tự do và tốt hơn mức trung bình về mức độ hài lòng trong cuộc sống khoái lạc của họ.
Một số biểu hiện của hạnh phúc:
Niềm vui: Một cảm giác tương đối ngắn ngủi được cảm nhận trong thời điểm hiện tại.
Sự phấn khích: Một cảm giác hạnh phúc liên quan đến việc mong đợi một điều gì đó với dự đoán tích cực.
Biết ơn: Một cảm xúc tích cực liên quan đến việc biết ơn và đánh giá cao.
Niềm tự hào: Cảm giác hài lòng về điều gì đó mà bạn đã hoàn thành.
Lạc quan: Đây là cách nhìn cuộc sống với cái nhìn lạc quan, lạc quan
Sự mãn nguyện: cảm giác hài lòng
Cách để sống hạnh phúc
Một số người có xu hướng sống hạnh phúc một cách tự nhiên, nhưng bên cạnh đó cũng có những điều bạn có thể làm để nâng cao cảm giác hạnh phúc của mình.
Theo đuổi các mục tiêu nội tại:
Việc đạt được các mục tiêu mà bạn có động cơ theo đuổi, đặc biệt là những mục tiêu tập trung vào sự phát triển cá nhân và cộng đồng, có thể giúp tăng cường hạnh phúc. Nghiên cứu cho thấy rằng theo đuổi các loại mục tiêu có động cơ nội tại này có thể làm tăng hạnh phúc hơn là theo đuổi các mục tiêu bên ngoài như đạt được tiền bạc hoặc địa vị.
Tận hưởng khoảnh khắc:
Các nghiên cứu đã phát hiện ra rằng mọi người có xu hướng kiếm quá nhiều tiền, họ trở nên quá tập trung vào việc tích lũy những thứ mà họ đánh mất và quên đi việc thực sự tận hưởng những gì họ đang làm.
Vì vậy, thay vì rơi vào cái bẫy của việc tích lũy vô ích cái mà đang làm tổn hại đến hạnh phúc của bạn, hãy tập trung vào các hành động thể hiện lòng biết ơn đối với những thứ bạn đang có và tận hưởng chúng.
Khắc phục những suy nghĩ tiêu cực
Khi bạn thấy mình bị mắc kẹt trong cái nhìn bi quan hoặc phải trải qua những điều tiêu cực, hãy tìm cách để bạn có thể điều chỉnh lại suy nghĩ của mình theo hướng tích cực hơn.
Mọi người có thiên hướng tiêu cực một cách tự nhiên, hoặc có xu hướng chú ý đến những điều xấu hơn là những điều tốt. Điều này có thể có tác động đến mọi thứ, từ cách bạn đưa ra quyết định đến cách bạn tạo ấn tượng với người khác.
Việc sắp xếp lại suy nghĩ tiêu cực này không phải là bỏ qua điều xấu. Thay vào đó, nên cố gắng có một cái nhìn cân bằng và thực tế hơn về mọi việc.
Những lợi ích của Hạnh phúc
Cảm xúc tích cực làm tăng sự hài lòng với cuộc sống.
Hạnh phúc giúp con người xây dựng kỹ năng giải quyết vấn đề và tạo nguồn cảm xúc mạnh mẽ hơn.
Cảm xúc tích cực có liên quan đến sức khỏe con người và giúp kéo dài tuổi thọ. Một nghiên cứu cho thấy những người trải qua nhiều cảm xúc tích cực hơn là tiêu cực có nhiều khả năng sống sót hơn trong khoảng thời gian 13 năm.
Cảm giác tích cực làm tăng khả năng phục hồi các sự tổn thương. Khả năng phục hồi nhanh chóng giúp mọi người quản lý căng thẳng tốt hơn và vượt qua thất bại nhanh hơn. Ví dụ, một nghiên cứu cho thấy những người hạnh phúc hơn có xu hướng có tiết ra hormone căng thẳng cortisol thấp hơn và những lợi ích này có xu hướng tồn tại theo thời gian.
Những người cho biết có trạng thái hạnh phúc tích cực có nhiều khả năng tham gia vào các hành vi lành mạnh.
Vui vẻ có thể giúp bạn ít bị ốm hơn. Trạng thái tinh thần vui vẻ hơn có liên quan đến việc tăng khả năng miễn dịch.
Cải thiện hạnh phúc của bạn
Một nghiên cứu quy mô lớn trên 2.000 cặp song sinh cho thấy rằng khoảng 50% sự hài lòng trong cuộc sống nói chung là do di truyền, 10% do các sự kiện bên ngoài và 40% do các hoạt động cá nhân.
Các bác sĩ cho biết thêm, mặc dù bạn có thể không kiểm soát được “mức độ hạnh phúc”, nhưng có những điều bạn có thể làm để giúp cuộc sống của mình hạnh phúc và viên mãn hơn. Hạnh phúc là điều mà tất cả mọi người cần phải có ý thức theo đuổi.
Tập thể dục thường xuyên
Tập thể dục rất tốt cho cả thể chất và tinh thần của bạn. Hoạt động thể chất có liên quan đến một loạt các lợi ích về thể chất và tâm lý, bao gồm cả việc cải thiện tâm trạng. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng tập thể dục thường xuyên đóng một vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa các triệu chứng của bệnh trầm cảm, đồng thời nó cũng có thể giúp mọi người hạnh phúc hơn.
Trong một lần phân tích nghiên cứu trước đây về mối liên hệ giữa hoạt động thể chất và hạnh phúc, các nhà nghiên cứu đã tìm thấy một mối liên hệ tích cực nhất quán.
Các bác sĩ cho biết thêm:
Ngay cả tập thể dục một chút cũng có thể gia tăng hạnh phúc. Những người hoạt động thể chất ít nhất 10 phút mỗi ngày hoặc chỉ tập thể dục một lần một tuần có mức độ hạnh phúc cao hơn những người không bao giờ tập thể dục.
Tỏ lòng biết ơn
Hãy thử dành ra một vài phút mỗi tối để viết ra hoặc nghĩ về những điều trong cuộc sống mà bạn biết ơn.
Tìm một ý thức về mục đích
Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những người cảm thấy khi bản thân đặt ra các mục đích thì cuộc sống sẽ trở nên tốt hơn. Việc đặt ra mục đích giúp bạn thấy cuộc sống của bạn có mục tiêu, định hướng và ý nghĩa. Nó có thể giúp cải thiện hạnh phúc bằng cách thúc đẩy các hành vi lành mạnh hơn.
Một số điều bạn có thể giúp tìm thấy mục đích sống bao gồm:
Khám phá sở thích và đam mê của bạn
Tham gia vào các hoạt động xã hội có ích
Làm những việc để xóa bỏ sự bất công quanh bạn.
Tìm kiếm những điều mới.
Thách thức
Mặc dù tìm kiếm hạnh phúc là quan trọng, nhưng có những lúc việc theo đuổi sự hài lòng trong cuộc sống cũng cần thiết. Dưới đây là những thách thức bạn nên đặt ra cho bản thân:
Nhìn nhận lại những điều sai:
Tiền có thể không mua được hạnh phúc, nhưng có nghiên cứu cho rằng tiêu tiền vào những trải nghiệm có thể khiến bạn hạnh phúc hơn là tiêu tiền vào tài sản vật chất. Thay vì đánh giá quá cao những thứ như tiền bạc, địa vị hoặc của cải vật chất, theo đuổi mục tiêu mang lại nhiều thời gian rảnh hoặc những trải nghiệm thú vị có thể có giúp bạn hạnh phúc hơn.
Không tìm kiếm hỗ trợ từ xã hội
Hỗ trợ xã hội ở đây mang nghĩ bạn bè và những người thân yêu mà bạn có thể tìm đến để hỗ trợ. Nghiên cứu đã phát hiện ra rằng những sự trợ giúp đóng một vai trò quan trọng trong hạnh phúc chủ quan. Điều quan trọng ở đây là bạn nên để tâm tới chất lượng hơn số lượng. Chỉ cần một vài người bạn rất thân và đáng tin cậy sẽ có tác động lớn hơn đến hạnh phúc chung của bạn so với việc có nhiều người quen bình thường.
Nghĩ về Hạnh phúc như một điểm cuối
Hạnh phúc không phải là mục tiêu mà bạn có thể đạt được và thực hiện được. Đó là một sự theo đuổi liên tục đòi hỏi sự nuôi dưỡng và duy trì liên tục. Một nghiên cứu chỉ ra rằng những người có xu hướng coi trọng hạnh phúc nhất cũng có xu hướng cảm thấy ít hài lòng nhất với cuộc sống của họ. Về cơ bản, hạnh phúc trở thành một mục tiêu cao cả đến mức gần như không thể đạt được. Các tác giả của nghiên cứu đề xuất rằng: “Đánh giá cao hạnh phúc có thể là tự đánh bại bản thân bởi vì mọi người càng coi trọng hạnh phúc, thì họ càng có nhiều khả năng cảm thấy thất vọng”.
Có lẽ bài học ở đây là đừng cố gắng biến hạnh phúc thành mục tiêu của bạn. Thay vào đó, hãy tập trung vào việc xây dựng và vun đắp cuộc sống và các mối quan hệ mang lại sự viên mãn và hài lòng cho cuộc sống của bạn.
Lịch sử của Hạnh phúc
Hạnh phúc từ lâu đã được công nhận là một phần quan trọng của sức khỏe. “Theo đuổi hạnh phúc” thậm chí còn được coi là một quyền bất khả xâm phạm trong Tuyên ngôn Độc lập của Hoa Kỳ.
Các nhà tâm lý học cũng đã đề xuất một số lý thuyết khác nhau để giải thích cách mọi người trải nghiệm và theo đuổi hạnh phúc. Những lý thuyết này bao gồm:
Tháp nhu cầu của Maslow
Hệ thống phân cấp nhu cầu cho thấy rằng mọi người có động cơ để theo đuổi những nhu cầu ngày càng phức tạp. Khi nhiều nhu cầu cơ bản hơn được đáp ứng, con người khi đó được thúc đẩy bởi nhiều nhu cầu tâm lý và tình cảm hơn.
Ở đỉnh cao của hệ thống phân cấp là nhu cầu tự hiện thực hóa hoặc nhu cầu đạt được toàn bộ tiềm năng của một người. Lý thuyết cũng nhấn mạnh về tầm quan trọng của những trải nghiệm đỉnh cao hoặc những khoảnh khắc siêu việt mà một người phải trải qua. Họ sẽ cảm thấy hiểu biết sâu sắc, hạnh phúc và vui vẻ.
Tâm lý học tích cực
Theo đuổi hạnh phúc là trung tâm của lĩnh vực tâm lý học tích cực. Các nhà tâm lý học nghiên cứu tâm lý tích cực thường quan tâm đến việc tìm hiểu các cách để tăng sự tích cực và giúp mọi người sống hạnh phúc hơn, có cuộc sống thỏa mãn hơn.
Nguồn: verywellmind
Lược dịch: Nguyễn Ánh Linh
Related Posts
